Haber yazarken bunlara dikkat edin

Haberde bulunması gereken öğeler

Yazılı veya sözlü tüm basında, haberler yönünden dikkat edilmesi gereken esas gazetecilik kuralı “doğruluk”tur.  Doğruluk, bir haberde bulunması gereken en önemli öğedir. “Bir haberde neler bulunur” sorusunun karşılığında verilecek ilk cevap “doğruluk” olmalıdır. 

Herhangi bir haberde gazeteci o haberi oluşturan olayın bir parçası olmadığı için hiçbir zaman kendinden bahsetmez.  Yazdıklarını üçüncü bir şahıs olarak tanımlar ve bu şekilde anlatır.

Gazeteci, haberi yazarken fazlalıkları her zaman atması gerekir. Fakat kurulan cümlelerde fazla yan cümlecik varsa okuyucuda fazla okunacak gibi bir his uyanabilir. Bu nedenle yazılan her haberin tonu önemlidir. Ciddi bir habere ne girişte ne de başka bölümünde anlamsızlık kazandıracak bir unsur katılamaz.

Gazetecilikte kullanılan yazı dilinin sade ve yalın bir Türkçe olması gerekir. Yalın Türkçe’den kasıt argo değildir. Eğer argo kullanılacaksa yerinde kullanılmalı, alışılmış sözcüklerle uygulanmalıdır. Zaten haberin amacı bilgi vermektir. Bu bakımdan gerçekleri yazıp nokta koymak gerekir.

Haberi yazarken şu bilgiler akıldan çıkarılmamalıdır:

• Yazılan haber, okuyan/dinleyen/seyredende kendisinin sormak istediği soruları yanıtlıyor mu?
• İlk cümlede kim, ne, nerede, ne zaman, nasıl, neden soruları var mı, yoksa ima mı ediliyor?
• Dikkatsizliğe yer verilmiş mi? Yani gelişigüzel, basit ve yetersiz olarak mı bilgi toplanmış?
• İki taraflı bir olayda yalnız bir tarafa mı yer verilmiş?
• Gerekli temel bilgiler, yani olayın tarihçesi, içeriği, tanımlanması, bunu yeni bir haber yapabilecek nitelikte midir?

Haberde neler bulunur veya haberde bulunması gereken noktalar ana hatlarıyla bu şekilde. Şunu da belirtmekte fayda var. Gazeteci haberi yazdıktan sonra haberi kesinlikle yüksek sesle okumalıdır. Bu suretle kulağa hoş gelmeyen tekrarları ve karışık cümleleri çıkarma olanağı olabilir.