Haber etkenleri

Haber etkenleri

Yazılan her haber medyada belli çerçeve içinde değerlendirilir ve bunlardan bazıları yayımlanmamaktadır. Medyanın bu kanal tutucu özelliğine haber etkenleri etkide bulunmaktadır. Haber etkenleri konusunda en kapsamlı çalışma Galtung ve Ruge’un haber olayı ile medya imajı arasına giren haber etkenlerini gösteren “Seçici Kanal Tutma” modelidir.  Bu modelde bu etkenler şunlardır:

Zamanlama: Olayın kitle iletişim aracının ilgilendiği zaman içinde ortaya çıkması “fark edilebilme” şeklinde tanımlanır. Örneğin 1 saat içinde veya daha az sürede başlayıp biten olay günlük gazeteye, günlerce süren karmaşık bir olay ise haftalık dergiye daha uygundur. 

Yoğunluk:  Eğer olay gerçekten büyük bir değer taşıyorsa ya da normal seyrinin çok üzerine çıkıyorsa dikkate almaya değerdir.

Açıklık/Netlik: Olayın haber olmaya uygun olması açıklık ya da netlik olarak tanımlanır.

Kültürel uygunluk: Toplumun kültürüne  ya da alıcı kitlenin ilgilerine daha yakın olan olaylar daha çok seçilmektedir

Uygunluk: Haberi yazılacak olan olay, beklentileri ne kadar karşılarsa o kadar kolay seçilmektedir. Örneğin dünyanın bazı bölgelerindeki çatışmalar zaten beklenen şeylerdir. Bu çatışmaların bazıları bölgenin tehlikeli olmasından, bazıları ise siyasi değişimlerden kaynaklanır.

Ani gelişen olaylar : Durağan bir şekilde akan olaylar arasında en beklenmeyen ve alışılmamış şekilde gelişen olaylar seçilmeye en uygun olaylardır.

Devamlılık: Bir olay haber yapılmaya değer görülüyorsa, o olayla ilgili bazı gelişmelerin ya da başka olayların aktarılması gereklidir.

Kompozisyon: Haber olabilecek olaylar biraz da gazetedeki dengeyi korumak için bazıları ise zıtlık oluşturulması için yayımlanmaktadır.

Sosyo- kültürel değerler: Alıcı kitlenin ya da kanal tutucuların sosyo-kültürel değerleri , haberi etkileyen öğeleri, etkiler.