Asparagas haber ve maksatlı haber nedir

Asparagas haber ve maksatlı haber nedir

Asparagas haber, en sade, en basit, en anlaşılır tanımıyla "uydurma haber" demektir. Asparagas haber, aslı astarı olmayan, gerçekliği olmayan, habercinin kafasında kurgulayıp sunduğu haber manasına da gelir. Halkın ilgisini çekecek nitelikte ve genellikle masa başında uydurulmuş haberler asparagas haber olarak nitelendirilir. Örneğin sakallı olarak dünyaya gelen bir çocuğun dünyanın sonunun geldiğini söylemesini içeren "Kıyamet Çocuk" haberi asparagas haberdir. İlgi çekmek için yayınlanmış gerçek dışı bir haberdir.



Kimi zaman ise haber toplamadaki hatalar, yanlış anlaşılmalar, muhabir  ya da gazete kuruluşunun çıkarları doğrultusunda masa başında hazırlanan haberler de yayınlanabilmektedir. Asparagas haber sonucunda haberin muhatabının hak etmediği halde kamuoyu gözünde kötülenmesi söz konusu olabilmektedir. Asparagas habere yönelik basın kanununda düzeltme ve cevap hakkı yer alsa da bu haber muhatabının kişilik haklarının kamuoyu nezdinde zarar görmesini engelleyemez.

Gazeteci Abdülkadir Yücelman asparagas haber türünün literatüre girişini şöyle tanımlar: 1970'li yıllardayız. Bir gün, o dönemin en büyük gazetesinin birinci sayfasında bir haber yayınlandı: 'Genç çift parasızlıktan Mecidiyeköy'de köpek kulübesinde yatıp kalkıyor.' Bir de çiftin fotoğrafı ile yaşadıkları köpek kulübesinin fotoğrafı. Köpek kulübesinin üstünde de (galiba köpeğin adı) 'Asparagas' yazıyordu. O günlerin en ilginç haberiydi. Tüm Babıâli Mecidiyeköy'e taşındı; aradılar, taradılar ama ortada ne kulübede yaşayan bir çift, ne de böyle bir olay vardı. O gün, palavra yani asılsız haberin adı konulmuştu: Asparagas.

Maksatlı haber:

Tamamen gerçeği yansıtmayıp, olayın taraflarından birinin çıkarları için yazılan haber demektir. Kasıt taşıyan, gizli bir amaca yönelik olan bu haber, kamunun bir olay hakkında ilgisinin çekilmesi için de yapılabilir. Örneğin kamunun dikkatinin organ bağışına çekilmesi konusunda maksatlı haber yapılabilir.

Meslek etiği ile bağdaşmayan maksatlı haberler genellikle bir çıkar amacı güdülen konularda yazılır. Medya kuruluşunu doğrudan ilgilendiren bir olayla ilgili maksatlı haber sunumu yapılabilir. Bazen de örneğin, bir gazeteye reklam vermeyen bir firmanın ürünlerini kötü göstermeye yönelik gerçeği yansıtmayan haberler yayınlandığı görülmektedir. Bu tür haberler medya kuruluşunun olduğu gibi, gazetecinin kendi çıkarları için de kullanılabilmekte, gazeteci kendisiyle ilgili bir konuda maksatlı ve taraflı haber üretebilmektedir.