Haber etkenleri

Haber etkenleri

Yazılan her haber medyada belli çerçeve içinde değerlendirilir ve bunlardan bazıları yayımlanmamaktadır. Medyanın bu kanal tutucu özelliğine haber etkenleri etkide bulunmaktadır. Haber etkenleri konusunda en kapsamlı çalışma Galtung ve Ruge’un haber olayı ile medya imajı arasına giren haber etkenlerini gösteren “Seçici Kanal Tutma” modelidir.  Bu modelde bu etkenler şunlardır:

Mizenformasyon nedir

Mizenformasyon nedir Mizenformasyon ne demektir

Haber kaynağı tarafından herhangi bir olay ya da konu hakkında gerçek bilginin tam olarak verilmemesi ya da eksik verilmesidir.  Haber kaynağı tarafından kasıtlı olarak eksik bilgi verilmesi mizenformasyon olarak adlandırılır. Mizenformasyon, olay ya da konunun bazı boyutlarının haber kaynağı tarafından saklanarak bilinçli ve kasıtlı bir biçimde muhabiri atlatması, başından savması ya da yönlendirmeye çalışması gibi durumlarda ortaya çıkar.

Dezenformasyon nedir? Dezenformasyon biçimleri

dezenformasyon nedir

Dezenformasyon nedir?

Dezenformasyon, herhangi bir olay veya konu hakında bilginin çarpıtılarak yanlış aktarılmasıdır.  Gerçek dışı bilgi aktarımı da denilebilecek dezenformasyon, haber yok etme, önemini küçültme ya da anlamınıdeğiştirme eylemini de ifade eder. Bazı dezenformasyon biçimleri şöyle tanımlanır: 

• Yanlı enformasyon, açıktan bir taraf tutularak karşı tarafın kötülenmesidir.
• Yetersiz enformasyon, olay veya durumun ortaya çıkmasını sağlayacak bilginin yeterli bir biçimde sunulmamasıdır.
• Abartılı enformasyon, olay veya durumun belli bölümünün aşırı biçimde öne çıkartılması ve gerçeğin anlaşılmasının engellenmesidir.
• İlgisiz enformasyon, gerçeğin yerine, alakası olmayan başka bir gerçeğin haber yapılmasıdır. Gündemi değiştirmek için başka bir konunun gündeme getirilmesi bu yönde tanımlanır.
• Yanlış enformasyon, gerçek dışı, doğru olmayan bilgilerin haber yapılmasıdır

Haber nasıl toplanır

Haber nasıl toplanır

Haberin içeriğini oluşturmada bilgi toplamının bir yolu da araştırma yapmaktır. Peki kamuoyunu aydınlatma görevi olan gazeteciler nasıl araştırma yapar. Araştırma yapmanın değişik yollarından birisi arşiv,  kütüphane ve dokümantasyon merkezlerini kullanmaktır. Bu, şehirdeki çeşitli kütüphaneler olabileceği gibi gazetenin kendi arşivi de olabilir.  Ya da gelişen internetle birlikte sanal kütüphaneler de gazeteciler için önemli bir bilgi kaynağı oluşturmaktadır.

Muhabirin görevleri

Muhabirin görevleri

 Muhabir olay yerinde ne yapar ? Habercinin görevi olay yerinde haberi oluşturan soruların yanıtlarını mümkün olan en kısa sürede ve en doğru biçimde toplamaktır. Haberci olay yerine gitmeden önce vakit bulabildiği takdirde olay ya da konu ile ilgili ulaşabildiği her kanaldan bilgi toplamalı, ev ödevini eksiksiz yapmalıdır. Ani gelişen olaylarda ise önceden bilgi toplamak için zaman bulunamayabilecektir. Bu durumda derhal olay yerine ulaşmak en doğru şey olacaktır.

Gazetecilikte kullanılan terimler

Gazetecilikte kullanılan temel terimler

Haber atlamak: Haberi zamanında yayınlayamamak

Haber geçmek: Haberi, telefon, internet, mail, faks vb. aracılığıyla
iletmek

Haber patlatmak: Özel ya da atlatma haber yapmak

Haber sızdırma: Haber kaynağı ile kurulan ikili iletişim sonucunda gizli bilgi ve belgelerin haber yapılmak üzere alınması ve yayınlanması

Ambargolu haber, konserve haber, rutin haber

AMBARGOLU HABER - KONSERVE HABER - RUTİN HABER

 Haberin belirli bir gün ve saatten önce yayımlanmaması konusunda muhabire uyarıda bulunulması ambargolu haber manasına gelir. Haber kaynağı olayın belirtilen gün ve saatten önce kamuya duyurulmamasını muhabirden isteyebilir. Bu tür haberler kaynağın istemi doğrultusunda belirtilen zamana kadar bekletilir ve zamanı gelince yayımlanır.